Terra (UST) ve LUNA Çöküşü: Stabilcoin Rüyasının Kabusa Dönüşü
Bir zamanlar kripto dünyasının en büyük üçüncü ekosistemi olan Terra, algoritmik stabilcoin modeliyle devrim yaratmayı hedefliyordu. Ancak 2022 yılında yaşanan çöküş, 60 milyar dolarlık bir piyasa değerini sıfıra indirdi ve binlerce yatırımcıyı mağdur etti.
TERRA (UST) VE LUNA ÇÖKÜŞÜ: 60 MİLYAR DOLARLIK KRİPTO KABUSU
2022 yılı, kripto tarihindeki en yıkıcı olaylardan birine tanıklık etti. Terra adlı blokzincir projesi, algoritmik stabilcoin modeli ile merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyasında çığır açmayı hedefliyordu. Projenin iki ana token'ı vardı: UST (bir dolara sabitlenmiş algoritmik stabilcoin) ve LUNA (bu sabitlemeyi destekleyen token). Güney Koreli girişimci Do Kwon'un liderliğinde geliştirilen Terra, kısa sürede DeFi’nin kalbinde konumlandı. Ancak bu dev sistem, 2022 Mayıs ayında çarpıcı bir şekilde çöktü.
İlginizi Çekebilir: Dogecoin Milyoneri: 1800 Dolardan 3 Milyon Dolar Kazanan Bir Reddit Kullanıcısı
UST, rezervle değil, algoritma ile bir dolar sabitliğini koruyordu. Bu sistemde, eğer UST’nin fiyatı 1 doların altına düşerse, kullanıcılar UST’yi yakarak LUNA alabiliyor; tam tersi durumda LUNA yakılarak UST basılabiliyordu. Bu mekanizma, istikrarlı bir denge sağlamak üzere tasarlanmıştı. Ancak sistemin zayıf noktası, büyük çaplı satış baskısıydı.
7 Mayıs 2022’de Anchor Protocol’de tutulan büyük miktarda UST aniden çekilmeye başladı. Anchor, UST mevduatlarına %20 sabit getiri sunan bir platformdu ve bu getiri sistemi sürdürülemez hâle gelmişti. UST’nin fiyatı 1 doların altına düştüğünde kullanıcılar paniklemeye başladı. Arbitraj mekanizması devreye girse de, piyasa bu baskıyı kaldıramadı. LUNA token’ları hızla basıldı, arz kontrolden çıktı ve hiper enflasyon yarattı.
Sadece birkaç gün içinde, UST 1 dolar seviyesinden 0.10 doların altına indi. LUNA ise birkaç dolar seviyesinden neredeyse sıfıra düştü. O ana dek 60 milyar doları aşan toplam piyasa değeri tamamen yok oldu. Yatırımcılar, tabiri caizse dijital toz hâline geldi. Özellikle Asya ve Güney Amerika’da evini, birikimini bu sisteme yatırmış binlerce kişi büyük kayıplar yaşadı.
Do Kwon, olayın ardından çeşitli açıklamalar yaptı ve Terra 2.0 adıyla yeni bir zincir başlattı. Ancak yatırımcılar bu adımı, kayıpların telafisinden çok itibar kurtarma çabası olarak değerlendirdi. Güney Kore ve Interpol, Do Kwon hakkında tutuklama kararı çıkardı. Aylar süren kaçış sürecinden sonra 2023 yılında Karadağ’da yakalandı.
Terra vakası, algoritmik stabilcoin modellerine olan güveni ciddi şekilde sarstı. SEC, FED ve birçok finansal otorite bu olayı örnek göstererek DeFi alanında regülasyonların zorunlu hâle gelmesi gerektiğini savundu.
Bu çöküş, yalnızca Terra ekosistemini değil; tüm kripto piyasasını etkiledi. LUNA'nın çöküşüyle birlikte Bitcoin başta olmak üzere birçok büyük coin ciddi değer kaybı yaşadı. Terra, başarısız bir algoritmanın nasıl tüm sektörü etkileyebileceğinin kanlı bir örneği olarak tarihe geçti.