Geth Nedir? Ne İçin Kullanılır?

Geth (Go Ethereum), Ethereum ağında çalışan en yaygın tam düğüm (full node) istemcisidir ve Ethereum Vakfı tarafından geliştirilen resmi istemcilerden biridir. “Geth”, Go programlama dili ile yazıldığı için “Go Ethereum” kısaltmasının bir türevidir. Hem geliştiricilerin hem de bireysel kullanıcıların Ethereum ağına bağlanmasını, işlemleri doğrulamasını ve akıllı sözleşmelerle etkileşime girmesini sağlar.

İlginizi Çekebilir: Z-Address (Shielded Address) Nedir? Ne İçin Kullanılır?

Temel Özellikleri

Tam düğüm çalıştırma: Geth, kendi Ethereum node’unuzu çalıştırmanıza olanak tanır. Bu, blok zincirinin tam kopyasını indirip senkronize etmeniz anlamına gelir.
Cüzdan ve hesap yönetimi: Geth, Ethereum adresleri oluşturabilir, özel anahtarları yönetebilir ve cüzdan işlemlerini gerçekleştirebilir.
Akıllı sözleşme etkileşimi: Solidity ile yazılmış akıllı sözleşmelerle doğrudan Geth üzerinden etkileşime geçilebilir.
Ethereum ağına katılım: Geth, Ethereum Mainnet, testnet’ler (Goerli, Sepolia) ve özel ağlarda çalışabilir.
API erişimi: Geth, JSON-RPC, GraphQL ve WebSocket gibi arabirimlerle DApp’lere ve uygulamalara veri sunabilir.
Madencilik (isteğe bağlı): Geth ile CPU madenciliği yapılabilir, ancak bu artık Ethereum’un PoS geçişi nedeniyle yaygın değildir.

Geth Nasıl Çalışır?

Geth, Ethereum’un EVM (Ethereum Virtual Machine) tabanlı işlemlerini yürüten bir istemci olarak çalışır. Temel görevleri:

Ethereum bloklarını doğrulamak ve saklamak
İşlemleri işlemek ve doğrulamak
Yeni işlemleri diğer düğümlerle paylaşmak
Akıllı sözleşmeleri yürütmek
Cüzdan işlemlerini yönetmek

Geth başlatıldığında, kendisini ağdaki diğer düğümlerle eşitleyerek mevcut blok zinciri verilerini indirir. Kullanıcılar Geth üzerinden komut satırı (CLI) veya geliştirici arayüzü (IPC, RPC) ile komutlar gönderebilir.

Kullanım Alanları

Geliştiriciler: DApp ve akıllı sözleşme geliştirenler, kendi lokal node’larını çalıştırarak güvenilir ve merkeziyetsiz veri kaynağına ulaşabilir.
Düğüm operatörleri: Ethereum ağına destek vermek ve blok zinciri verilerini tam doğrulukla takip etmek isteyen bireyler.
Kurumsal çözümler: Bankalar, fintech firmaları veya blok zinciri analiz şirketleri için güvenilir node bağlantısı sağlar.
Testnet kullanımı: Yeni akıllı sözleşmeler veya projeler için testnet ortamları üzerinden denemeler yapılabilir.

Geth ile Neler Yapılabilir?

Yeni Ethereum adresi oluşturma
Ether transferi yapma
Akıllı sözleşme dağıtma ve çağırma
Blok geçmişini görüntüleme
Event (olay) dinleme ve log analizi
JSON-RPC komutları ile uygulama entegrasyonu

Geth’in Rakipleri ve Alternatifleri

Geth dışında Ethereum ekosisteminde çalışan başka istemciler de vardır. Bunlar arasında:

Nethermind (C#)
Besu (Java)
Erigon (Go tabanlı ancak farklı mimari)
Lighthouse / Prysm (Ethereum 2.0 istemcileri)

Bu istemciler, farklı performans, kaynak tüketimi ve özel kullanım senaryolarına göre tercih edilir.

Geth’in Önemi

Ethereum’un merkeziyetsizliğini koruyan binlerce node’un önemli bir kısmı Geth çalıştırır.
EVM tabanlı testler, Geth üzerinde en doğru şekilde yürütülebilir.
Ethereum ağının güvenliği ve sürekliliği için kritik öneme sahiptir.

Geth Kurulumu ve Başlatılması

Geth, çeşitli platformlarda çalışabilir: Linux, macOS ve Windows. Basit bir kurulum örneği:

Geth indirilir:

bash

KopyalaDüzenle

wget https://geth.ethereum.org/downloads/

Node başlatılır:

bash

KopyalaDüzenle

geth --syncmode "snap" --http

RPC komutları veya Geth konsolu üzerinden işlem yapılabilir.

Günümüzde Geth’in Rolü (Ethereum PoS Sonrası)

Ethereum, 2022’de Proof of Stake (PoS) konsensüsüne geçtikten sonra madencilik özelliği devre dışı kaldı. Ancak Geth hâlâ yürütme katmanı istemcisi olarak görev yapar. Bir Ethereum düğümü çalıştırmak için hem bir yürütme istemcisi (Geth gibi) hem de bir konsensüs istemcisi (örneğin Prysm, Lighthouse) gerekir.

Geth, Ethereum’un teknik omurgasını oluşturan en kritik bileşenlerden biridir. Merkeziyetsizliğe katkı sağlar, geliştiricilere tam kontrol sunar ve ağın güvenliğini artırır. Ethereum ile derinlemesine çalışmak isteyen herkesin Geth hakkında bilgi sahibi olması gerekir.